Jednym z elementów budujących doświadczenie użytkownika, o którym mówiłem w odcinku o podstawach UX, była analiza użyteczności. W tym odcinku rozwijam to zagadnienie, abyś mógł lepiej zrozumieć jego cel, założenia, oraz sposób przeprowadzenia badań.
Wszystko po to, aby twoja strona realizowała cele i gole użytkowników, oraz twoje cele biznesowe.
- Co to jest analiza użyteczności
- Jakie rozróżniamy metody badania użyteczności
- Jakich narzędzi użyć do analizy użyteczności
Hotjar - serwis do analizy zachowań użytkowników na twojej stronie
Typeform - najładniejsze formularze i sondy online
Surveymonkey - łatwa i darmowa aplikacja do budowania sondy
UtilityHub - serwis do tworzenia i realizacji testów UX
Definicja
Analiza użyteczności strony internetowej stara się odpowiedzieć na pytanie jak szybko i jak dobrze użytkownik może się nauczyć korzystać z Twojego produktu, strony internetowej, oraz jak bardzo jest z tego zadowolony.
Projektanci UX stosują różne metody badania, w celu uzyskania komentarzy i informacji od użytkowników odnośnie obecnej strony, lub planów nowej strony.
Co to jest użyteczność
Użyteczność, to jakość doświadczenia użytkownika będącego w interakcji z twoją stroną, serwisem, aplikacją lub narzędziem. Użyteczność skupia się na efektywności i ogólnej skali zadowolenia użytkownika.
Należy pamiętać, że użyteczność to nie jest tylko jedno wymiarowa krzywa. To suma doświadczeń, wliczających:
- intuicyjny design — prawie bezproblemowe zrozumienie architektury i nawigacji strony
- łatwość nauki — jak szybko użytkownik, który nigdy nie widział twojej strony, może ukończyć proste zadanie
- efektywność użycia — jak szybko doświadczony na twojej stronie użytkownik może ukończyć zadanie
- zapamiętywalność — czy użytkownik, po odwiedzeniu twojej strony, zapamięta elementy interfejsu, tak, że będzie w stanie użyć jej efektywnie po raz kolejny
- częstotliwość błędów i ich skala — jak często użytkownik popełnia błąd, korzystając z twojej strony, jak poważne są to błędy, i jak użytkownik może wyjść z błędu
- subiektywna satysfakcja — czy użytkownik lubi używać twojej strony
Jakie rozróżniamy metody analizy użyteczności i kiedy powinieneś je stosować?
Przede wszystkim, kluczowe do zbudowania użytecznej strony internetowej jest zastosowanie projektowania skupionego wokół użytkownika. Jednym z ważnych elementów, jeśli nie najważniejszym, jest testowanie często i wcześnie. To się tyczy zwłaszcza testowania użyteczności.
Metody badawcze
Projektując stronę, powinieneś testować swój design już na bardzo wczesnym etapie, korzystając z różnych metod badawczych.
Testowanie użyteczności obecnej strony
Jeśli masz stronę, przeprowadź testy użyteczności z użytkownikami, poznając ich opinie na jej temat. W ten sposób zrozumiesz, gdzie twoja strona sprawia problemy użytkownikom, gdzie popełniają błędy i dlaczego. Ta wiedza pomoże ci wyeliminować błędy w nowym designie.
Grupy fokusowe
Jeśli jesteś w stanie przeprowadzić testy w grupach fokusowych, to bardzo dobry sposób, aby zebrać opinie od wielu użytkowników za jednym razem, zarówno na temat nowego konceptu strony, jak i starej wersji. Dzięki rozmowom z grupą fokusową jesteś w stanie zrozumieć cele i dążenia grupy.
Sortowanie kart
To ćwiczenie pozwala zrozumieć, jak użytkownik rozumie architekturę informacji twojej strony. To będzie miało większe znaczenie przy złożonych stronach, np. e-commerce (więcej mówiłem o tym w poprzednim odcinku podcastu).
Test pierwszego kliknięcia
To test, gdzie sprawdzasz, czy użytkownik podąża zaplanowaną przez ciebie drogą. Na przykład, jeśli umieściłeś link do kolejnej podstrony, sprawdzasz, czy użytkownik kliknie ten link, czy może wybierze inną drogę. Ten test pozwoli zweryfikować ścieżkę użytkownika na Twojej stronie.
Testy na prototypach
Testy na prototypach stron pozwalają zweryfikować słuszność rozwiązań i designu przed budową gotowej strony. W ten sposób sprawdzasz, czy użytkownik potrafi wykonać zadanie w nowym środowisku i w jaki sposób obcuje z twoją nową stroną, zanim pierwsza linijka kodu zostanie napisana.
Sonda satysfakcji
Zadając otwarte pytania, bez sugerowania odpowiedzi, jesteś w stanie dowiedzieć się, czy twój nowy projekt strony spełnia pokładane nadzieje, czy pomaga użytkownikom rozwiązać ich problemy.
Korzystając z jednego, niektórych, lub wszystkich metod badawczych, będziesz mógł diametralnie poprawić jakość twojej strony internetowej.
Analiza metod oceny użyteczności
Efektem badań nad użytecznością będą dwa typy wyników: jakościowe i ilościowe.
- Jakościowe dane — dadzą ci odpowiedź na pytanie, co uczestnicy testów powiedzieli lub pomyśleli
- ilościowe dane — dadzą ci odpowiedź na pytanie, co się właściwie wydarzyło.
Mając zebrane dane, użyj ich do:
- analizy użyteczności swojej strony
- Zasugerowania poprawek i zmian na stronie
- Wprowadzenia rekomendacji na stronie
- Przeprowadzenia kolejnych testów po wprowadzeniu poprawek, aby zweryfikować skuteczność zmian
Testowanie
Jeśli chcesz sprawdzić użyteczność swojej strony, ale nie bardzo wiesz gdzie, lub jak się za to zabrać, masz do wyboru kilka opcji.
Hotjar
Na początek skorzystaj z narzędzia typu Hotjar. Dzięki tej darmowej aplikacji jesteś w stanie w szybki sposób zrozumieć, jak użytkownicy zachowują się na twojej stronie.
Hotjar rejestruje wizyty użytkowników i nagrywa video prezentujące ruchy kursora, pokazuje tzw. heatmap, czyli najgorętsze miejsca twojej strony (gdzie klikają, dokąd scrollują).
Aby Hotjar zadziałał, musisz wkleić fragment kodu do twojej strony, więc możesz potrzebować pomocy developera lub projektanta.
Typeform
Za pomocą Google Forms, Typeform albo surveymonkey możesz przygotować anonimową ankietę/kwestionariusz dla swoich użytkowników i poprosić ich o wypełnienie jej.
Link do ankiety możesz wysłać mailem, zapostować w social mediach, lub dodać mały popup na stronie zachęcający do wypełnienia ankiety. Pamiętaj, tylko aby nie stosować popupy na wejściu, lub na cały ekran, który przeszkadza użytkownikowi, bo nie będzie chciał wypełnić ankiety. Możesz zastosować mały popup w rogu strony, aby było go widać, ale nie drażnił.
Więcej o tym jak przygotować popupy zgodne z UX mówiłem w 8 odcinku podcastu.
Prototyp
Twój projektant powinien być w stanie przygotować klikalny prototyp nowej wersji strony już na etapie wczesnego designu, niezależnie od narzędzia, którego używa (XD, Figma, Sketch).
I domagaj się tego, aby móc na bieżąco testować rozwiązania na stronie. Ponieważ strona, nie tylko ma ładnie wyglądać, ale przede wszystkim dobrze funkcjonować i realizować zadania użytkownika.
Zazwyczaj klikalny prototyp jest dostarczany w postaci linka, gdzie w przeglądarce, zarówno na komputerze, lub telefonie, możesz przetestować scenariusze użyteczności.
Jeśli Twój projektant wie, co robi, otrzymasz taki prototyp.
Usability Hub
Aby przeprowadzić testy A/B, test 5 sekund, lub test pierwszego kliknięcia skorzystaj z serwisu internetowego Usability Hub. Twój projektant powinien być w stanie przygotować taki test dla ciebie i wysłać ci linka do testu.
Link następnie możesz rozesłać do swoich użytkowników, którzy anonimowo go wypełnią, a ty otrzymasz wartościowe dane.
Podsumowanie
Analiza użyteczności strony jest kluczowa w zrozumieniu problemów aktualnej strony, oraz przygotowaniu jak najlepszej wersji nowej strony. Nie pomijaj testów, ani nie unikaj trudnych odpowiedzi, bo tylko w ten sposób będziesz wiedział jak poprawić doświadczenie twoich użytkowników.
To staje się szczególnie istotne, jeśli prowadzisz sklep internetowy, dlatego, że użytkownicy przeprowadzają znaczące operacje na twojej stronie i zostawiają ci pieniądze. Dlatego, staraj się, aby ich doświadczenie było jak najlepsze.
Więcej o poprawie doświadczenie w ecommerce mówiłem w poprzednim odcinku. Link oczywiście w opisie.
Zakończenie
A na dzisiaj to tyle. Dzięki za wspólnie spędzony czas. Mam nadzieję, że podobał ci się ten odcinek i dowiedziałeś się czegoś ciekawego, oraz pomocnego. Jeśli tak, to daj mi znać, napisz do mnie maila, alb na social mediach. Jeśli oglądasz to na YouTube, zostaw komentarz poniżej.
UX to rozległy temat i mówię o nim w swoim podcaście oraz piszę na blogu. Jeśli jeszcze nie subskrybujesz mojego podcastu, a chcesz wiedzieć jak poprawiać doświadczenie swoich użytkowników, żeby kupowali więcej od ciebie, kliknij przycisk „subskrybuj”, żeby nie przegapić żadnego nowego odcinka.
Zapisz się na newsletter, aby otrzymywać porady, tipy ze świata designu, oraz informacje o nowych video, artykułach i podcastach.
A jeśli masz pytania odnośnie do projektowania UX, użyteczności swojej strony, zasad i dobrych praktyk, albo, po prostu chcesz się przywitać, napisz do mnie na design@pbstasiak.com. Czytam i odpisuję na wszystkie maile.